Z dniem 1 marca 2019 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.

Kto może otrzymać rodzicielskie świadczenie uzupełniające?

Co do zasady prawo do świadczenia mogą uzyskać kobiety – matki, które urodziły i wychowały bądź wychowały co najmniej czwórkę dzieci, po osiągnięciu wieku 60 lat.

Ojciec, który wychował co najmniej czwórkę dzieci, będzie mógł skorzystać z prawa do tego świadczenia po osiągnięciu wieku 65 lat, w przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę lub w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę.

Przez dziecko rozumie się - dziecko własne lub współmałżonka lub dziecko przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.

Świadczenie może być przyznane tylko w przypadku, gdy matka lub ojciec dzieci nie posiada dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania, albo ma prawo do emerytury lub renty w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (od 1 marca 2019 r. – 1.100,00 zł).

Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty w wysokości co najmniej najniższej emerytury.

Przykład:

Rolniczka w wieku 61 lat, od grudnia 2017 r. pobiera emeryturę rolniczą. Nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej – jest współwłaścicielką (razem z mężem) gospodarstwa rolnego o pow. 2,05 ha (1,10 ha przeliczeniowe).

Wysokość przyznanej emerytury rolniczej wynosi: część składkowa – 233,45 zł; część uzupełniająca – 904,60 zł; razem – 1.138,05 zł.

Wypłacana jest tylko część składkowa tj. 233,45 zł Część uzupełniająca podlega zawieszeniu z powodu niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej.

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające nie przysługuje ponieważ rolniczka jest uprawniona do emerytury w wysokości wyższej od najniższej emerytury.

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające może być przyznane osobom, które zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadają tutaj ośrodek interesów życiowych przez okres co najmniej 10 lat (po ukończeniu 16 roku), jeżeli są:

1. obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
2. posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej lub
3. cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak i gdzie ubiegać się o rodzicielskie świadczenie uzupełniające?

Świadczenie może być przyznane w drodze decyzji administracyjnej – na wniosek matki albo ojca dzieci – przez Prezesa ZUS albo Prezesa KRUS - po indywidualnym zbadaniu sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej osoby ubiegającej się o świadczenie.

Świadczenie może przyznać Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, tylko jeżeli matka lub ojciec dzieci, legitymuje się okresami podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, chyba że emeryturę lub rentę wypłaca jej wyłącznie jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Oprócz złożenia wniosku niezbędne jest również złożenie oświadczenia o sytuacji rodzinnej, majątkowej i materialnej, w którym należy potwierdzić m.in. czy wnioskodawca:

• pozostaje w zatrudnieniu lub prowadzi inną działalność zarobkową;
• jest uprawniony do emerytury lub renty;
• posiada gospodarstwo rolne;
• prowadzi dział specjalny produkcji rolnej;
• uzyskuje inne dochody.

Okoliczności te mogą zostać potwierdzone również odpowiednimi zaświadczeniami (np. z urzędu skarbowego, urzędu gminy).

Do wniosku należy dołączyć akty urodzenia dzieci a także inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia np. orzeczenie sądu o powierzeniu sprawowania pieczy zastępczej nad dzieckiem w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, akt zgonu w przypadku śmierci matki dzieci, zaświadczenia potwierdzające osiągane dochody.

Wniosek można złożyć od 1 marca 2019 r. w każdej jednostce organizacyjnej KRUS. Druk wniosku (KRUS GRSU- 1/03/2019) jest dostępny na stronie internetowej w zakładce formularze-i-wnioski/swiadczenia/ oraz w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.

Jaka będzie wysokość rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?

Świadczenie uzupełniające przysługiwać będzie w wysokości najniższej emerytury, która od 1 marca 2019 r. wynosi 1.100,00 zł, a w przypadku, gdy matka lub ojciec uprawniony jest do emerytury lub renty w kwocie niższej od emerytury najniższej – będzie ono podwyższane do kwoty najniższej emerytury.

Świadczenie podlega corocznie waloryzacji na zasadach i w terminie wskazanym dla waloryzacji emerytur i rent przysługujących na podstawie przepisów emerytalnych.

Z rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego potrącany jest podatek dochodowym od osób fizycznych oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Od kiedy powstaje prawo do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?

Prawo do świadczenia powstaje od pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję, nie wcześniej jednak niż od dnia osiągnięcia wieku 60 lat przez matkę dzieci, lub 65 lat przez ojca dzieci. Świadczenie będzie wypłacała jednostka organizacyjna KRUS właściwa we względu na miejsce zamieszkania.

Kiedy nie przysługuje rodzicielskie świadczenie uzupełniające?

Świadczenie nie przysługuje:

• osobie uprawnionej do emerytury lub renty w wysokości co najmniej najniższej emerytury,
• osobie, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności (z wyłączeniem odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego).

Prezes KRUS może odmówić przyznania świadczenia:

• osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub której sąd ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka lub dzieci w pieczy zastępczej,
• w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci.

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługuje wyłącznie pod warunkiem zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie jego pobierania.

O czym należy informować po otrzymaniu prawa do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?

Osoba, której przyznano prawo do świadczenia, jest obowiązana do informowania organu rentowego o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia lub wysokość wypłacanego świadczenia, przede wszystkim o:

• nabyciu gospodarstwa rolnego,
• podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym za granicą,
• wysokości osiąganych z tych tytułów przychodów, w tym za granicą,
• uzyskaniu prawa do emerytury, renty z innego organu rentowego (w tym z instytucji zagranicznej),
• tymczasowym aresztowaniu lub odbywaniu kary pozbawienia wolności,
• zamieszkaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Bliższe informacje na temat rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego można uzyskać w zakładce rodzicielskie świadczenie uzupełniające oraz w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. z 2019 r. poz. 303).